اهل‌سنت و جماعت؛ فقط شعار و نام، یا حقیقت؟
کاتب: سلیمان عبدالرحمن
ما امروز خود را اهل سنت و جماعت می‌نامیم، اما آیا حقیقتاً اهل سنتیم؟ آیا واقعاً اهل جماعتیم؟
آیا تنها با چند سنت فردی مثل مسواک، لباس، یا ظاهر، اهل سنت شدیم؟
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند:تَرَكْتُ فِيكُمْ أَمْرَيْنِ، لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا: كِتَابَ اللَّهِ وَسُنَّةَ نَبِيِّهِ (موطأ مالک) دو چیز میان شما گذاشتم، تا وقتی به آن‌ها چنگ بزنید هرگز گمراه نمی‌شوید: کتاب خدا و سنت پیامبرش.
سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم تنها در امور فردی خلاصه نمی‌شود؛ سنت اصلی آن حضرت حاکمیت اسلام، عدالت، جهاد در راه خدا، وحدت امت، و برپایی دین خدا در زمین بود. ما اگر به این سنت‌های بنیادین پشت کنیم و تنها به ظواهر بسنده نماییم، چگونه خود را اهل سنت بدانیم؟
خداوند می‌فرماید:فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (نور/ 63) باید بترسند آنان که از فرمان رسول سرپیچی می‌کنند، مبادا دچار فتنه یا عذابی دردناک شوند.
قرآن کریم می‌فرماید: وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلا تَفَرَّقُوا (آل عمران/ 103) همه به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید.
ابن مسعود رضی الله عنه می گوید: منظور از ریسمان الله، جماعت است .
جماعت یعنی حاکمیت بر دارالاسلام . دارالاسلام یعنی سرزمینی که قانون اساسی آن بر اسسا یکی از مذاهب اسلامی باشد.
امروز ما قرن‌هاست از جماعت واحدهٔ مسلمانان دور شده‌ایم. کجا است آن حاکمیت واحد اسلامی که قرآن به آن فرا می‌خواند؟ جز تفرقه و دولت‌های پراکنده چیزی از ما باقی نمانده است. رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم هشدار داده‌اند:
مَنْ فَارَقَ الْجَمَاعَةَ شِبْرًا فَقَدْ خَلَعَ رِبْقَةَ الْإِسْلَامِ مِنْ عُنُقِهِ (مسلم) کسی که به اندازهٔ یک وجب از جماعت جدا شود، بند (مدیریتی و محافظت کننده ی) اسلام را (در دنیا) از گردنش باز کرده است.
پس ما اگر جماعت نداریم و تابع حاکمیت بر دارالاسلام در غیر معصیت الله نیستیم، چگونه ادعا کنیم “اهل جماعتیم”؟
اگر منصفانه نگاه کنیم ما امروز در واقع نه اهل سنت هستیم و نه اهل جماعت، مگر این که:
- به کتاب و سنت صحیح برگردیم.
- فعلاً در دارالاسلام اهل جماعت شویم و در غیر معصیت الله اطاعت خود را به آن بدهیم و سعی کنیم در تمام سرزمینهای اسلامی جماعت واحد مسلمین را برپا سازیم.
- سنت‌های اصلی و بنیادین پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم را زنده کنیم: عدالت، اقامهٔ دین، جهاد، وحدت.
وگرنه، تنها نامی بر خود نهاده‌ایم که بی‌حقیقت و بی‌ثمر است.