کلیاتی در مورد اختلاف و فرقه‌بندی و راهکار حرکت در مسیر اتحاد و وحدت اسلامی
کاتب: مولوی سید محمد رخشانی بادینی
با وجود دستورات روشن، اختلاف‌ها چند عامل داشتند:
- تفسیر متفاوت از قرآن و سنت:
انسان‌ها ظرفیت‌های محدودی دارند و گاهی یک آیه یا حدیث را بر اساس فهم و شرایط خودشان تفسیر می‌کنند.
مثلاً در مسائل فقهی مثل نماز و روزه، اختلاف در جزئیات طبیعی است، اما گاهی این جزئیات بزرگنمایی شد و باعث جدایی شد.
- عوامل سیاسی و قدرت‌طلبی:
تاریخ نشان می‌دهد خیلی از اختلافات، ریشه سیاسی داشته‌اند. وقتی حاکمان یا رهبران گروهی دنبال قدرت بودند، اختلاف مذهبی بهانه شد.
- تأثیر فرهنگ‌ها و جوامع مختلف:
اسلام در مناطق و فرهنگ‌های متفاوت گسترش یافت و برخی عادات و تفکرات محلی با فقه ترکیب شد، که باعث شکل‌گیری مکتب‌ها شد.
- ناآگاهی و ضعف آموزشی:
بسیاری از مسلمانان با تعالیم وحدت و عقلانیت دینی آشنا نبودند یا نفوذ دشمنان در ایجاد تفرقه موفق شد.
- پیامد این اختلافات:
تضعیف امت اسلامی و کاهش قدرت سیاسی و اجتماعی مسلمانان.
ایجاد جنگ‌ها و نزاع‌های داخلی که دشمنان از آن سود بردند.
فراموش شدن روح اصلی اسلام که تعاون، محبت و همبستگی است.
- راهکار حفظ وحدت:
بازگشت به قرآن و سنت پیامبر و درک روح تعالیم، نه فقط ظاهر احکام.
تمرکز بر اصول مشترک بین مذاهب: ایمان به خدا، پیامبر، نماز، زکات، روزه و حج.
پرهیز از تعصب و بزرگنمایی اختلافات جزئی.
گفتگو و احترام متقابل میان علمای مذاهب.