بیانیه جمعیت علمای اسلام – پاکستان در پی درگذشت شیخ ربیع بن هادی المدخلی از رهبران دعوت نجدیت
بسم الله الرحمن الرحیم
سپاس و ستایش خدایی را که جز او کسی در برابر ناخوشایندی‌ها سزاوار ستایش نیست،
و درود و سلام بر پیامبر ما محمد ﷺ، آن‌که در حدیث صحیح فرمود:
«شما شاهدان خداوند در زمین هستید.»
و در روایت دیگری، زمانی که درباره فردی هنگام مرگش با خیر یا شر یاد شد، فرمود:
«واجب شد، واجب شد، واجب شد…» یعنی حکم بهشت یا دوزخ بر اساس گفته‌ی مردم نیک‌سرشت درباره‌اش قطعی شد.
🔹 بخش اول: سنت پیامبر درباره قضاوت مردم در مورد اموات
از سنت‌های روشن پیامبر اکرم ﷺ آن است که گواهی مردم را درباره درگذشتگان معتبر می‌دانست.
اگر مردم از فردی به نیکی یاد می‌کردند، پیامبر او را بهشتی می‌دانست؛
و اگر با بدی از او یاد می‌کردند، او را اهل دوزخ معرفی می‌فرمود.
بر اساس همین سنت، سخن گفتن از بدیِ افراد بدکار، جایز و بلکه لازم است؛ به‌ویژه اگر شخص در حال حیات، گمراهی آشکار و فتنه‌انگیزی وسیع داشته باشد.
و به شهادت بسیاری از اهل علم، تجربه و انصاف، شیخ ربیع المدخلی از جمله کسانی بود که در فتنه‌گری پیشتاز بود و آسیب‌های بزرگی به امت وارد کرد.
سخن ما از روی تعصب، کینه یا هوای نفس نیست، بلکه از سر آگاهی، دیانت و وظیفه شرعی است.
🔹 بخش دوم: آسیب‌های فکری و عملی ناشی از گفتمان شیخ ربیع المدخلی
شیخ ربیع به روشی شهرت داشت که در آن، نه تنها مخالفان خود را نقد می‌کرد، بلکه به بدترین شکل ممکن تخریب، تخطئه و متهم می‌نمود.
او از دایره نقد علمی فراتر رفته و با اتهام‌زنی، بدعت‌خوانی، تهمت به نیت‌ها، و صدور احکام گمراهی نسبت به علما و دعوت‌گران، فضا را مسموم ساخت.
نتیجه این روش، شکل‌گیری جریان‌هایی سازمان‌یافته و افراطی در کشورهای مختلف بود که با پوشش دینداری و سلفیت، رو به:
تخریب شخصیت‌ها
تفرقه‌افکنی
حذف و طرد اهل دعوت و اصلاح
خوش‌خدمتی به حاکمان ستمگر
آوردند، و این روش، پیامدهای ویرانگری به بار آورد، از جمله:
1. زندان انداختن هزاران داعی و مصلح به تحریک این جریان در کشورهای گوناگون.
2. ترور و حذف فیزیکی برخی از علما و طلاب علم.
3. تعطیلی مراکز خیریه و دینی مؤثر و مبارک.
4. بی‌اعتبار کردن و منزوی ساختن چهره‌های ربانی و صادق.
5. مشروعیت دادن به ظلم و کودتاها به نام طاعت حاکم.
6. منصرف کردن ملت‌ها از مطالبه حقوق مشروع‌شان.
7. دعوت به همکاری با ارتش‌ها و نیروهای سرکوبگر در کشورهایی چون یمن، لیبی و سودان، به بهانه نصرت دین یا دولت.
8. مشروعیت دادن به اشغالگران و دشمنان اسلام و تألیف کتاب‌هایی در حمایت از آن‌ها.
9. توجیه ضمنی خروج از صف امت به نام منع خروج علیه حاکم.
10. ساختن تصویری نیمه‌مقدس از حاکمان که بیش از اطاعت، به نوعی عبادت شباهت داشت.
—
🔹 بخش سوم: ما در مرگ کسی شاد نمی‌شویم، اما از حقیقت نیز نمی‌گذریم
ما نه شادی می‌کنیم از مرگ کسی، نه شماتت روا می‌داریم.
اما نمی‌توان چشم بر تأثیرات افراد در حیات و پس از مرگ‌شان بست.
بر اساس حدیث پیامبر:
«کسی که در اسلام سنت بدی پایه‌گذاری کند، گناه آن و گناه پیروانش تا روز قیامت بر او خواهد بود.»
و واقعیت آن است که منهج ربیع المدخلی، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به امت اسلامی، وحدت علما، دعوت و بیداری اسلامی وارد ساخت.
فتنه‌ای که همچنان شاگردان و پیروانش با همان روش و کتب، آن را ادامه می‌دهند، و از آن برای توجیه ظلم، طعن، طرد، و حتی شکنجه و کشتار بهره می‌برند.
—
🔹 بخش چهارم: دعوت به بازگشت، بازنگری و توبه
ما از طریق این بیانیه، همه مسلمانان، به‌ویژه پیروان شیخ ربیع را به بازنگری در روش، بازگرداندن حقوق تضییع‌شده، و توبه صادقانه دعوت می‌کنیم.
زیرا مرگ، واعظی خاموش است، و وقت بیداری پس از آن آغاز می‌شود.
چه بسیار افراد گمراهی که با خیر درگذشتند، و چه بسیار نیکانی که در فتنه لغزیدند.
اما شیخ ربیع نه‌تنها لغزید، بلکه خود آغازگر، دامن‌زننده و منتشرکننده فتنه بود، و آن را به دل امت، علما و دعوت‌گران کشاند.
از خداوند مسئلت داریم که:
او را با عدل خود محاسبه فرماید.
امت را از افراط در طعن و جرح و از خو گرفتن به فتنه، یا غفلت از عدالت و حق، محفوظ بدارد.
مظلومان را یاری و غم‌هایشان را برطرف سازد.
هر کس را که در راه آسیب به علما، دعوت‌گران و مصلحان نقش داشته، رسوا و خوار گرداند.
باشد که این سخن، در روز قیامت حجتی برای ما باشد، نه علیه ما.
و درود و سلام بر پیامبر خدا، خاندان پاکش، و یاران نیکوکارش.
—
صادر شده از:
جمعیت علمای اسلام – پاکستان
۱۵ محرم ۱۴۴۷ هجری
برابر با ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۵ میلادی