بسم‌الله الرحمن الرحیم
«احیاء فقه الدعوه» میان حجت‌الاسلام امام محمد غزالی رحمه‌الله و داعی و نظریه‌پرداز معاصر: استاد محمد احمد الراشد رحمه‌الله (نقطه مشترک میان این دو)
کاتب: محمد خیر رمضان یوسف
مترجم: محمد صدیق دهواری
امام محمد غزالی رحمه‌الله در دوره سلجوقیان، هم‌زمان با جنگ‌های صلیبی علیه حکومت اسلامی زیست.
امام متوجه پراکندگی فکری و اختلاف نظر در میان طبقه تحصیل‌کرده روشنفکر جامعه اسلامی شد و از سوی دیگر هم‌زمان گروه‌های باطنی تقویت‌شده بودند و نیرنگ‌های خود را آشکارا بیان می‌داشتند تا اینکه نظام الملک وزیر سلجوقی را کشتند
علوم فلسفی و زیرشاخه‌های آن در جامعه اسلامی گسترش‌یافته بود و فرهنگ بیگانه و ناآشنایی برای جامعه اسلامی به ارمغان آورده بودند.
مروجان اندیشه فلسفی، شبهات و تردیدهایی را ضد فرهنگ و تمدن اسلامی و مبانی آن بیان می‌داشتند.
این‌چنین امام غزالی رحمه‌الله تصمیم گرفت علوم اسلامی راستین را با روش تربیتی درست که متناسب با زمان و بافرهنگ هر مسلمانی همخوانی داشته باشد، زنده نموده تا زندگی و آگاهی اسلامی را در میان مسلمانان تجدید نماید
و این‌چنین توانست بسیاری از اهداف خود را با نوشتن کتاب احیاء علوم الدین تحقق بخشد کتابی که
در طول سده‌ها یکی از تأثیرگذارترین کتاب‌ها در میان مردم تبدیل شد.
در این روزگار نیز متوجه شدم، یکی از شخصیت‌های دعوت اسلامی با گام‌های گسترده و والا، پس از امام محمد غزالی رحمه‌الله از ایشان دنباله‌رویی می‌کند و این شخصیت استاد علامه «محمد احمد الراشد» رحمه‌الله است که به نظریه‌پردازی و پایه‌گذاری اصول دعوت و حرکت معروف و شناخته‌شده است.
به‌ویژه در کتاب‌های المنطلق(سرآغاز دعوت) و العوائق(بازدارندگان دعوت) هم‌چنین با ردیابی و جستجوی الرقائق(ره‌توشه زاهدانه) در میراث اسلامی برتری و ویژگی خاصی دارد.
بسیاری از الرقائق را جمع‌آوری کرد و آن‌ها را دسته‌بندی فرمود و در کتاب‌ها و آثار خود گنجاند تا جائیکه کتاب جداگانه‌ای با نام الرقائق تدوین کرد که هدف از آن تربیت و پرورش و پیوند (داعیان و اعضای جنبش اسلامی) با دینشان و میراث معنوی بود.
به این جهت آن را به این امر اختصاص داد تا از فرهنگ گمراه و کمین کننده و کشنده غرب دوری گزینند و آنچه تقدیم می‌گردد، جایگزین قوی و نیرومند و پذیرفته‌شده و مناسبی برای جوانان باشد.
روش استاد محمد احمد الراشد یک اسلوب و روش تربیتی محکمی است برای تربیت و پرورش اذهان و تزکیه نفوس، چراکه جوانان به گونه ویژه از راه رسانه‌های(غربی) در معرض حملات شدید و خشن به دین و فرهنگ و تاریخشان قرارگرفته‌اند تا در شک و تردید و شبهه بیفتند و جوانان را از فرهنگ اصلی‌شان دور سازند.
بنابراین جوانان نیازمند استحکام فکری و خردمندانه سازی فرهنگی هستند و این امر با برنامه‌ریزی دقیق و ریشه‌یابی با تقدیم علوم اسلامی به روشی آسان و سبکی والا و متمایز تحقق می‌یابد
از آخرین کارهایی که استاد محمد احمد الراشد رحمه‌الله انجام دادند و در زمان زندگی ایشان چاپ و منتشر نشد مختصر نمودن کتاب احیاء علوم الدین امام غزالی رحمه‌الله بود تا مناسب با زمان حاضر باشد و چکیده مواد قابل فهم و تأثیرگذار را در برگیرد و آن را (نقی الاحیا) نام‌گذاری فرمود و در سر تییتر نوشت: «احیا فقه الدعوه» و در پایین آن نوشتند:( الاحیاء بهترین سند در تربیت ایمانی و میراث اسلامی ما هست»
آنچه رحمه‌الله در پیشگفتار نوشته بودند، آمده است:
«آنچه من می‌بینم، این است (نقی الاحیاء) اکنون‌که متن شده است، مناسب و شایسته است که خطبه سخنرانان و داعیان در پیرامون این محور قرار گیرد و ابزاری برای اندرز و تشویق و ترساندن باشد
فرایند فعال‌سازی آموزشی و تربیت مستلزم آن است که داعی از اهل فقه در هر شهر و منطقه‌ای اقدام به مطالعه آن، حتی چندین بار نماید و وقت بگذارد تا به حفظ ایات و احادیث و روایات و سخنان پارسایان و نیکوکاران امت نزدیک شود تا مجموعه‌ای از داعیان با مواعظ و خطبه‌های قوی تربیت و پرورش یابند و معانی و مفاهیم ذکر و انابت و بازگشت زنده گردیده و در زندگی فردی و اجتماعی برای داعیان و همه مردم نمود یابد و نفس‌ها تزکیه و پاک‌شده و از فراموش‌کاری دور شوند و بر پایه الگوی میانه‌روی حرکت نمایند، بدون خستگی و زیاده‌روی و کوتاهی و فرسایش، چراکه داعیان و همه مؤمنین هیچ‌کدام از مسئولیت‌های زندگی و شغلی جدا نیستند و با وظایف کارشناسی در اصلاح خانواده خود کوشا هستند و از این وظیفه خود دست برنمی‌دارند و ازاین‌رو آن را تمرین می‌کنند تا پند یا اندرزها برای دیگران به بهترین وجه باشد که در آن نه زیاده‌روی باشد و نه کاستی و خطبه‌ها را برای دیگران با اسلوب نیکو بیان داریم»
استاد راشد رحمه‌الله زندگی عملی طولانی داشت و رهبری بارز بود ازاین‌رو بیشترین تألیفاتش در دعوت بر پایه نظریه‌پردازی و تطبیق عملی و بیان حل مشکلات بود
این حق او بود که بر آنچه سبب تقویت عقل، باایمان راسخ ونفس پاک و طیب و قلب نرم‌خو باشد، تمرکز کند
چراکه بسیاری از اختلافات و بیماری‌های اجتماعی را ناشی از حاکمیت بی‌دینی سکولار نفرت برانگیز منحرف می‌دانست.
آنچه استاد راشد نوشته است و برای آن برنامه‌ریزی کرد، پس از تجربه و تمرین بود تا بازخوانی تدبیر امام محمد غزالی رحمه‌الله متناسب با روزگار و زمان ما باشد و آن احیاء علوم دین در قلوب برای برپایی و تثبیت ایمان و بالندگی فرهنگ اسلامی و تربیت و تهذیب نفس و بازنگری آگاهی و هم‌اندیشی در میان مسلمانان باشد.
و اگر این تربیت سخت‌گیرانه در نفوس و جان‌ها استقرار یابد و پایدار شود، اختلافات گسترده میان روشنفکران کاهش می‌یابد و آن چیزی است که جامعه از آن گلایه فراوان دارد و این آموزش و تربیت بهترین دارو برای حل اختلافات است