برگهایی از رشادت زنهای مسلمان بلوچ در تاریخ
ارائه: ماهدیم بلوچ
اگر می بینید که این روزها در فضای محازی و در میان احزاب سکولار بلوچ دختران و زنانی بی حیا و بی دروپیکر نمایش داده می شوند ، این پدیده ی نامبارک مختص بلوچها نبست بلکه فسادی فراگیر است که توسط سکولاریستها در جامعه پخش شده است.
در کنار اینهمه دختران و زنان پاکدامن و عفیفه ی معاصر، معرفی تعدادی از شیرزنان خطه ی بلوچستان را لازم می دانم.
شیرزنی به نام گل بی بی از طایفه یار محمد زهی که در بیرون راندن قوای اشغالگر انگلیس از منطقه سرحد نقش برجسته ای داشته است.
و اما نفر بعدی، بی بی فرخنده همسر سردار حسین خان دوم شیرانزهی که در شهر گه، نیک شهر فعلی حکومت می‌کرد و بعد از وفات سردار با احمد خان شیرانی ازدواج می‌کند. بی بی فرخنده زنی کاردان و شایسته بود وی بعد از وفات سردار حسین خان عملا در حوضه گِه حکومت می‌کند و کارهای سیاسی و اداری را انجام می‌دهد و تنها زنی بود که در آن زمان جهت انجام کارهای مردم به ادارات دولتی زمان محمد رضا شاه مراجعه می‌کرد و با تمام معنی شیرزنی آزاده و با عقل و هوش بود.
و اما نفر بعدی بی بی گراناز دختر میرهوتی خان، همسر عیسی خان مبارکی را هم می توان در ردیف زنان شجاع تاریخ بلوچستان قلمداد کرد. چون شجاعت و پایداری و اصرار بی بی گراناز بود
که سردار عیسی خان مبارکی بعد از فوت عظیم خان شیرانی دایی گراناز که تمام ملک و زندگی و حکومت هیچان را به او واگذار کرده بود
از قلعه ی هیچان خارج نمی‌شود و بزرگترین افتخار را برای خود و طایفه مبارکی به جا می‌گذارد.
وجود گراناز بود که منطقه هیچان برای همیشه طایفه مبارکی تعلق می‌گیرد و مبارکی ها در آنجا صاحب مِلک و زندگی می‌شوند.
بی بی گراناز در سواری و تیر اندازی مهارتی کامل داشته و هنگام محاصره هیچان توسط سردار حسین خان شیرانی او در کنار مدافعین قلعه هیچان قرار می‌گیرد و به تیر اندازی می پردازد. وی زنی بسیار سخاوتمند و مهربان و با عقل و هوش بود. درود بر روح این زن بزرگ تاریخ لاشار می‌فرستیم.
برگرفته از کتاب: بلوچستان در آیینه ی زمان
نویسنده: ابراهیم خان میر لاشاری